انگیزه و انگیزش در حوزه مباحث مدیریتی و رهبری از جایگاه خاصی برخوردار است. آنچه فرد را به انجام رفتار و یا فعالیتی خاص وا می‏دارد، انگیزه (یا محرک) نامیده می‏شود. چرا یك دانشمند یا محقق ساعت‏های طولانی وقت خود را صرف یافتن مطلبی علمی می‏كند و آن چنان غرق می‏شود كه كلیه فعالیت‏های دیگر و لذات مادی را فراموش می‏كند و گاه متوجه اتفاقات آشكاری كه در محیط مطالعه او رخ می‏دهد نمی‏شود؟ چرا یك ورزشكار در اندیشه پیروزی در مسابقات ملی و جهانی، ماه‏ها و بلكه سال‏ها تمرینات طاقت‏فرسا را از جان و دل می‏پذیرد؟ و چرا فردی حاضر می‏شود با تمام وجود، مال و منال خود را در راه دفاع از حق صرف كند؟ و در مقابل، دیگری لحظه به لحظه شب و روز خود را فقط در اندیشه منافع و كسب سود شخصی از هر راه و به هر وسیله‏ای می‏گذراند؟
انگیزه ‏ها عبارتند از: نیازها، خواسته ‏ها، تمایلات و قوای درونی. انگیزه‏ ها نقش مهمی در کمک به کسب اهداف سازمانی ایفا می‏کنند و شناخت آن، از پیش‏ نیازهای مدیریت و رهبری موفق و اثربخش می‏باشد. انگیزه یعنی عواملی كه باعث به وجود آمدن رفتار، جهت دادن به رفتار و تداوم آن می‏شود. برای ایجاد انگیزش، باید به نیازها، خواسته‏ها و تمایلات افراد، پاسخ درخور و متناسب داده شود. هر حرکتی نیاز به محرکی دارد و این محرک، انگیزه نامیده می‏شود.

 سلسله مراتب نیازها از دیدگاه مازلو (Maslow)
1- نیازهای جسمی و زیستی: این نیازها در واقع نیازهای حیاتی بوده و اولین نیازهای یک موجود زنده است مانند نیاز به هوا، آب و غذا.
2- نیازهای ایمنی: این نیازها میل به امنیت و آرامش را در انسان نشان می‏دهد؛ رها بودن از خطر در برابر بیماری‏ها، حوادث و هر عامل تهدید کننده دیگر.
3- نیازهای دوستی و محبت: انسان موجودی است اجتماعی و علاقمند به دوستی و محبت، روابط خانوادگی و اجتماعی.
4- نیازهای ارزش و احترام: انسان به عنوان موجودی اجتماعی، نیاز به ارزش و احترام دارد و علاقمند است که دیگران برای او ارزش قائل باشند.
5- نیازهای دانستن و درک کردن: میل به آگاهی و درک محیط پیرامون.
6- نیازهای زیباشناسی: تمایل به زیبایی و زیبادوستی.
7- نیازهای خودیابی و خود شکوفایی: عالی‏ترین سطح نیازهای انسانی؛ شناخت خویشتن، خودآگاهی و تحقق استعدادها می‏باشد.